kogoś za uszy

- odstające/spiczaste uszy protruding/pointed ears

- pies ze zwisającymi uszami a dog with floppy ears

- głuchy na jedno/lewe ucho deaf in one ear/in the left ear

- prawym uchem a. na prawe ucho słabiej słyszę (the hearing in) my right ear is not so good

- dać komuś w ucho pot. to give sb a clip on the ear pot.

- wytargać kogoś za uszy to box sb’s ears

- szeptać a. mówić komuś coś do ucha to whisper sth into sb’s ear

- boli go/ją ucho he/she has an earache

- odmroziłem sobie uszy my ears are frostbitten

- przyłożył ucho do dziurki od klucza he put his ear to the keyhole

- naciągnął a. nałożył czapkę głęboko/lekko na uszy he pulled his cap down over/just over his ears

- zarumieniła się po uszy a. po czubki uszu her whole face turned red

- zatykał uszy, by nie słyszeć ich wrzasków he plugged his ears so as not to hear their screaming

- czujne/wprawne/wyczulone ucho a keen/trained/sensitive ear

- dźwięki miłe dla ucha sounds that are easy on the ear

- mieć muzykalne ucho to have an ear for music

- on ma ucho do języków he has an ear for languages

- złowił a. schwytał uchem lekki szmer his ear caught a faint rustle

- masz dobre ucho, jeśli to usłyszałeś you must have good ears if you heard that

- chwycił plecak za ucho he grabbed the rucksack by the loop

- □ ucho holownicze Aut. (z przodu pojazdu) towing eye, lunette (ring); (z tyłu pojazdu) tow bar

- ucho liny Żegl. eye

- ucho środkowe Anat. middle ear

- ucho wewnętrzne Anat inner ear

- ucho zewnętrzne Anat. outer ear

■ spółdzielnia ucho pot., żart. squealers pot., pejor., finks US pot., pejor.

- być czyimś uchem i okiem książk. to be sb’s eyes and ears

- brzęczeć komuś nad uszami to drone (on and on) at sb

- ciągnąć a. wyciągać kogoś za uszy pot. to drag sb along like a dead weight pot., przen.

- ciepło a. spokojnie jak w uchu nice and cosy GB, nice and cozy US

- dać ucha czemuś to listen to sth

- dostać a. zobaczyć ucho od śledzia pot. to get damn all GB pot., to not get diddly-squat a. doodly-squat US

- doszło a. dobiegło a. doleciało do moich uszu, że… I’ve heard that…

- dotrzeć a. dojść do niepowołanych uszu to be heard by the wrong people

- drażnić uszy to grate on one’s/sb’s ears

- dzwoni mu/jej w uszach his/her ears a. eardrums are ringing

- cisza aż w uszach dzwoni the silence is deafening

- dźwięczeć komuś w uszach to ring in sb’s ears

- głaskać a. pieścić (czyjeś) ucho a. uszy to tickle one’s/sb’s ears

- grać a. rżnąć a. wygrywać od ucha do ucha pot. to play (music) with pep pot.

- kłaść coś komuś do uszu a. w uszy to drum a. hammer sth into sb

- kłaść a. tulić uszy po sobie to put a. have one’s tail between one’s legs

- mieć długie uszy (być ciekawskim) to be nos(e)y pot.; (podsłuchiwać) to earwig GB pot.

- mieć gębę a. pysk od ucha do ucha pot., pejor. to be a big mouth pot.

- mieć oczy i uszy otwarte to keep a. have one’s wits about one

- mieć swoje za uszami to have a thing or two on one’s conscience

- mieć usta od ucha do ucha to have a wide mouth

- mam uszy pełne hałasu my ears ache from all the noise

- miała uszy pełne muzyki the music played in her head

- mówić coś komuś na ucho (w sekrecie) to tell sb sth in secret

- na(d)stawiać ucha a. uszu (wytężać słuch) to listen closely, to prick up a. cock one’s ears

- natrzeć komuś uszu to give sb an earful (o coś about sth) pot.

- nie wierzę a. nie chcę wierzyć własnym uszom I can’t believe my ears

- obić się komuś o uszy to ring a bell with sb pot.

- po uszy zakochany head over heels in love

- po uszy w długach/w pracy up to one’s ears a. neck in debt/in work pot.

- przejść a. przecisnąć się przez ucho igielne to pass through the eye of a needle

- jego głos świdrował w uszach he had a piercing voice

- rozdzierające uszy odgłosy wybuchów ear-splitting detonations

- puszczać coś mimo uszu to turn a deaf ear to sth

- słuchać czegoś a. chłonąć coś chciwym uchem to listen avidly to sth

- słuchać jednym uchem (a drugim wypuszczać) to listen with only half an ear

- słyszeć coś na własne uszy to hear sth with one’s own ears

- spać na oba uszy przest. to sleep like a log a. top

- stawać na uszach pot. to do one’s damnedest pot., to bend over backwards pot.

- choćbyś stawał na uszach, i tak jej nie przekonasz you’ll never manage to convince her

- strzyc uszami a. uchem to prick up a. cock one’s ears

- nie mówmy o tym teraz, bo sąsiadka strzyże/inni strzygą uszami a. uchem we’d better not talk about it now as the neighbour’s/the others’ ears are flapping pot.

- uśmiechać się od ucha do ucha to smile a. grin from ear to ear

- wpadać w ucho [melodia, piosenka] to be catchy

- wpadające w ucho melodie/powiedzonka catchy tunes/sayings

- zamykać a. zatykać uszy na coś to close a. shut one’s ears to sth

- zobaczę/zobaczy prędzej a. raczej swoje ucho, aniżeli… there’s more chance of finding Elvis on the moon than there is of… pot.

- uczciwszy uszy przest. (if you’ll) pardon a. excuse the expression

- klął, aż wszystkim uszy więdły his swearing made everyone’s ears burn

- jadł a. wcinał, aż mu się uszy trzęsły pot. he ate ravenously

- zajadali obiad/kanapki, aż im się uszy trzęsły they scoffed their dinner/sandwiches GB pot., they scarfed down their dinner/sandwiches US pot.

- wlatywać a. wchodzić jednym uchem, a drugim wylatywać a. wychodzić to go in (at) one ear and out (at) the other

- uszy bolą słuchać it assaults the ears, it’s painful to listen to

- uszy bolą a. pękają a. puchną od tego it assaults the ear, it’s painful to listen to

- uszy do góry pot. (keep your) chin up! pot.

- wylewa mi się a. wychodzi mi to uszami pot. I’m sick and tired of it pot.

- ściany mają uszy przysł. walls have ears przysł.

ucho [uxɔ] <Pl uszy; gen uszu; instr uszami> nt

1) anat Ohr nt

2) <Pl ucha, gen uch lub uszu lub uszów, instr uchami lub uszami> ( część) kubka Henkel m

\ucho igły Nadelöhr nt

3) <Pl uszy> ( klapy przy czapce) Ohrenklappen fPl

4) być po uszy w długach bis über beide Ohren in Schulden stecken ( fam)

uszy do góry! ( pot) halt die Ohren steif! ( fam), Kopf hoch! ( fam)

ściany mają uszy die Wände haben Ohren [ lub hören mit]

ciągnąć [ lub wyciągać] kogoś za uszy jdn durchziehen ( fam), jdn mit allen Mitteln durchbringen wollen

coś dochodzi [ lub dolatuje] do czyichś uszu etw kommt jdm zu Ohren

kłaść [ lub tulić] uszy po sobie ganz klein [mit Hut] werden ( fam), den Schwanz einziehen ( fam)

mieć kogoś/czegoś powyżej uszu ( pot) die Nase von jdm/etw [gestrichen] voll haben ( fam), jdn/etw [gründlich] satt haben

nadstawiać uszu [ lub ucha] die Ohren spitzen ( fam), lange Ohren machen ( fam)

natrzeć komuś uszu jdm die Ohren [ lub Hammelbeine] lang ziehen ( fam), jdm den Kopf waschen ( fam)

obiło mi się to o uszy mir ist das zu Ohren gekommen

jeść, aż się komuś uszy trzęsą mit einem Mordsappetit essen ( fam), [ordentlich] spachteln [ lub reinhauen] ( fam)

śmiać się od ucha do ucha von einem Ohr [bis] zum anderen strahlen [ lub lachen] ( fam) über beide Backen strahlen ( fam)

ziewać od ucha do ucha herzhaft gähnen

zakochany po uszy bis über beide Ohren verliebt ( fam)

słuchać jednym uchem mit halbem Ohr zuhören [ lub hinhören]

- ciągać coś po podłodze to drag a. pull sth along the floor

- ciągała męża po sklepach she dragged her husband round the shops

- wszędzie ciągała ze sobą dzieci she dragged her children along with her everywhere

- ciągać kogoś za włosy/brodę/wąsy to pull sb’s hair/beard/moustache

- ciągać kogoś za uszy to pull sb by the ears

- ciągać kota za ogon to pull a cat by the tail

- ciągać się po mieście to traipse around town

- ciągać się po knajpach to go from one bar to another

- ciągać się za włosy to pull each other’s hair

- psy ciągały się za uszy the dogs were grabbing each other by the ears

■ ciągać kogoś po sądach to drag sb through the courts

- ledwo ciągać nogi a. nogami to shamble (along)

- ciągnąć kogoś za rękę to drag sb (along) by the hand

- ciągnąć kogoś za nogi to drag sb by the legs

- ciągnąć kogoś za płaszcz to pull sb by the coat

- ciągnąć coś po ziemi to drag sth along the ground

- ciągnąć zabawkę na sznurku to pull a toy along on a string

- ciągnąć palcem po czymś to draw one’s finger along sth

- sanie ciągnięte przez dwa konie a sleigh drawn by two horses ⇒ pociągnąć1

- ciągnąć kogoś do kina to drag sb along to the cinema

- ciągnął rodzinę ze sobą he dragged his family along with him

- ciągnąć kogoś na wódkę to drag sb off for a drink

- ciągnąć kogoś do ołtarza żart. to drag sb to the altar żart. ⇒ zaciągnąć

- on ledwo ciągniepot. he just gets by

- ciągnęła życie samotnie she led a solitary life

- ciągnąć wodę ze studni to draw water from a well

- ciągnąć sieci z jeziora to draw in (fishing) nets from a lake

- ciągnąć lemoniadę przez słomkę to drink a. suck lemonade through a straw

- ciągnąć wódkę pot. to knock back vodka pot.

- rośliny ciągną pożywienie z ziemi plants draw sustenance from the earth

- ciągnąć dym z fajki/papierosa to draw on a pipe/cigarette

- magnes ciągnie metale a magnet attracts metals

- ciężki plecak ciągnął ją do tyłu her heavy rucksack pulled her backwards

- wir rzeki ciągnął go na dno the river eddy was sucking him under

- ciągnie ją scena/estrada/cyrk she’s drawn to the theatre/stage/circus

- ciągnęło go do alkoholu he was drawn to alcohol

- papierosy nigdy mnie nie ciągnęły I was never interested in a. drawn to smoking

- ciągnie go złe towarzystwo he’s drawn to bad company

- nie ciągnnie mnie tam I’ve no desire to go there

- ciągnąć kogoś za rękaw/włosy to pull sb’s sleeve/hair

- ciągnąć psa za ogon to pull a dog’s tail

- ciągnąć gwóźdź obcęgami to pull at a nail with pliers

- ciągnąć dalej opowiadanie to carry on with a story

- nie chciałem ciągnąć rozmowy I didn’t want to prolong the conversation

- nie ma sensu ciągnąć tego tematu there’s no point in drawing a. dragging the issue out ⇒ pociągnąć1

- chłód ciągnie od morza there’s a cool breeze in off the sea

- od rzeki ciągnęło chłodem there was a cool breeze off the river

- piec dobrze/źle ciągnie the chimney draws well/doesn’t draw well

- ależ tu ciągnie it’s so draughty in here

- wojska ciągnęły na północ the troops have headed a. pushed north

- szosami ciągnęły tłumy uchodźców crowds of refugees were moving along the roads

- ranny łoś ciągnął w las the wounded elk headed off a. made off into the forest

- czy mogę ciągnąć dalej? may I continue?

- ciągnąć setką to be doing a hundred

- ciągnąć się kilometrami to stretch for miles

- ciągnąć się w nieskończoność to stretch into infinity

- kolejka ciągnie się do końca budynku the queue goes right to the end of the building

- korek ciągnie się do skrzyżowania the traffic jam goes up to the roundabout

- droga ciągnie się aż do jeziora the road goes all the way to the lake

- ciągnąć się z tyłu to trail behind

- pociąg z sapaniem ciągnął się pod górę the train chugged its way uphill

- ciągnąć się za włosy to pull each other’s hair

- ciągnąć się bez końca to go on forever

- dyskusja ciągnęła się w nieskończoność the discussion dragged on and on

- obiad ciągnął się w milczeniu dinner dragged on in silence

- proces ciągnął się przez kilka lat the trial dragged on for several years

- ta sprawa będzie się jeszcze długo za nim ciągnęła the affair will hang over him for a long time to come

- ciągnąć się za kimś to trail behind sb

- pasek od płaszcza ciągnął się za nim po ziemi his coat belt was trailing on the ground behind him

- ciągnący się klej thick glue

■ ciągnąć losy a. węzełki to draw lots

- ciągnąć ton a. nutę to hold a note

- ciągnąć weksel Handl. to draw a bill

- ciągnąć w swoją stronę to look after one’s own interests

- nie dojdą do porozumienia, bo każdy ciągnie w swoją stronę they won’t reach an agreement because they’re pulling in different directions

- mówią, że działają dla dobra ogółu, ale wiadomo, że każdy ciągnie w swoją stronę they say they’re acting for the good of society, but everyone knows they’re all just looking after number one

- ciągnąć kogoś za język to draw sb (out)

- ciągnąć kogoś za uszy to pull sb through

- ciągnąć za sobą nogi to shamble (along)

- (natura) ciągnie wilka do lasu przysł. a leopard cannot change his spots przysł.

( wlec) perf; po- to pull; ( losy) to draw, to cast

* * *

-ij

1. (= wlec, holować) pull (along), drag (along), tug, tow, haul; samochód ciągnie przyczepę the car is pulling a trailer.

2. przen. ciągnąć kogoś za uszy (= zmuszać do robienia postępów) push sb (on); ciągnąć kogoś/coś ze sobą (= prowadzić) drag sb/sth (along) with o.s.; ciągnęła za sobą młodszą siostrę she was pulling her younger sister behind her.

3. (= szarpać) pull ( za coś (at) sth); yank ( za coś (on) sth); ciągnąć kogoś za język przen. cross-examine sb, question sb; ciągnąć w swoją stronę przen., pot. look after number one.

4. (= wydłużać, przeciągać) stretch, extend; ciągnąć ścianę/ulicę extend a wall/a street; ciągnąć linię/przewody techn. lay line/cables.

5. (= kontynuować) continue; go on, proceed ( coś with sth).

6. (= czerpać, wyciągać, t. losować, uzyskiwać) draw; ciągnąć wodę ze studni draw water from a well; ciągnąć karty z talii draw cards from a pack; ciągnąć losy draw lots; ciągnąć nazwiska z kapelusza draw names from a hat; ciągnąć z czegoś korzyść/zysk draw l. derive benefit/profit from sth.

7. techn. ( poddawać obróbce) draw.

8. (= wciągać, wsysać) absorb, suck (up), draw (up), draw in; ciągnąć napój przez słomkę suck a drink through a straw; ciągnąć dym z fajki/papierosa draw on a pipe/cigarette; komin dobrze/słabo ciągnie the flue draws well/poorly.

9. pot. (= pić, zwł. alkohol) drink, imbibe; ciągnąć z butelki pull at a bottle.

10. (= pociągać, wabić, kusić) attract, allure, tempt, raise ( sb's) interest; coś mnie ciągnie do tych ludzi I'm attracted to those people; nie ciągnie go do nauki he has no inclination to study; natura ciągnie wilka do lasu ( przysłowie) the leopard can't change its spots.

11. (o powietrzu, przeciągu, zapachu) chłód ciągnie od rzeki a cold draft is blowing from the river; okropnie tu ciągnie there's an awful draft in here; z ogrodu ciągnęła woń bzów the scent of lilacs drifted from the garden.

12. (= przemieszczać się, wędrować w określonym kierunku) move (on l. along), push (on), migrate, drift, pour; pochód ciągnął ulicą the procession moved down the street; pielgrzymi ciągną do Mekki pilgrims pour into Mecca; jesienią ptaki ciągną na południe birds migrate south in the fall.

13. ( o chmurach) (= płynąć z wiatrem) drift.

14. (= podążać) ciągnąć za kimś/czymś follow (in the wake of) sb/sth.

15. wulg. ciągnąć komuś druta do a blow job on sb.

1. ciągnąć się za kimś/czymś (= wlec się z tyłu) trail along behind sb/sth; drag behind sb/sth; (= pozostawać z tyłu) trail l. be left behind sb/sth; za parowozem ciągnęła się chmura dymu a plume of smoke trailed behind the engine.

2. (= szarpać się wzajemnie) ciągnęli się za włosy they pulled at each other's hair.

3. (= rozciągać się) stretch, extend; ( o linii) run.

4. (= trwać) continue, pass, go on, proceed.

5. ( o czasie) (= dłużyć się) creep (slowly) by l. past; hang heavy.

- targać kogoś za uszy/włosy to pull sb’s ear/hair

- targnął za lejce i koń ruszył he jerked the reins and the horse moved

- wysoka fala targała okrętem the ship tossed on the huge waves

- siedział targany rozpaczą he was tormented by despair

- ból targnął całym jego ciałem he felt a twinge of pain

- targać sobie nerwy to shatter one’s nerves

- targać ciężkie walizy to lug heavy luggage

- w sieci targała się złowiona ryba a fish was thrashing about in the net

- płomień targał się, szarpany wiatrem the flame was flickering in the wind

- chłopcy targali się za włosy the boys were pulling each other’s hair

■ targnąć się na coś książk. to attempt to seize sth

- targnąć się na kogoś książk. to assault sb

- targnąć się na czyjeś życie książk. to make an attempt on sb’s life

- targnąć się na swoje życie książk. to take one’s (own) life

- tarmosić kogoś za rękaw to tug at sb’s sleeve

- tarmosić kogoś za uszy to pull sb’s ears

- tarmosiła go za włosy she yanked at his hair

- pies tarmosił go za nogawkę the dog pulled him by his turn-up ⇒ wytarmosić

- tarmosić się za czuprynę/wąsy/brodę to pull at one’s hair/moustache/beard ⇒ wytarmosić się

- chłopcy tarmosili się i popychali the boys tugged and pushed at each other

- tarmosili się nawzajem za ubranie they tugged at each other’s clothes

- szczeniaki tarmosiły się dla zabawy the puppies sparred playfully ⇒ wytarmosić się

pull (out); wytargać kogoś za uszy pull sb's ears.

- wyszarpać kogoś za uszy to pull sb’s ears

- wytargać kogoś za uszy to pull sb’s ears

- wytargać bagaż z przedziału to lug the baggage out of the compartment

- wytarmosić kogoś za uszy to pull sb’s ears

- wytarmosiła go za włosy she pulled him by the hair; (jako pieszczota) she ruffled his hair ⇒ tarmosić

wytargać [vɨtargaʨ̑]

perf

I. vt

\wytargać kogoś za uszy jdn an den Ohren ziehen

II. vr

\wytargać się za włosy sich +akk an den Haaren ziehen

* * *

pl. usz- Nom. -y Gen. -u

1. (= narząd słuchu) ear; ośle uszy przen. dog-ears; ból ucha pat. earache; zapalenie ucha pat. inflammation of the ear, otitis; zapalenie ucha środkowego pat. inflammation of the middle ear, otitis media; dostać po uszach get a rap across the knuckles; kłaść uszy po sobie ( o zwierzęciu) lay back its ears; przen. swallow one's pride; mieć kogoś/czegoś po uszy be fed up with sb/sth; mieć muzykalne ucho have an ear for music; nadstawić ucha l. uszu prick up one's ears; natrzeć komuś uszu przen. give sb a dressing-down; nie wierzyć własnym uszom not believe one's ears; powiedzieć coś komuś na ucho whisper sth to sb's ear; puszczać coś mimo uszu turn a deaf ear to sth; słuchać jednym uchem listen with half an ear; strzyc uszami t. przen. prick up one's ears; tkwić w czymś po uszy be up to one's ears in sth; coś wychodzi komuś uszami sb is fed up with sth; od ucha do ucha from ear to ear; na własne uszy with one's own ears; zadłużony po uszy up to his ears in debt; zakochany po uszy head over heels in love; dzwoni mi w uszach my ears are ringing; hałas, od którego uszy puchną ear-splitting noise; uszy mi więdną od tego co mówisz what you're saying makes me sick; obiło mi się o uszy, że... it's come to my ears that...; ściany mają uszy walls have ears; uszy do góry! cheer up!

2. (= klapka u czapki) flap.

3. Nom.pl. i Acc.pl. ucha l. uszy Gen. uch l. uszu l. uszów Dat. uchom l. uszom Ins. uchami l. uszami Loc. uchach l. uszach ( uchwyt) ear; ucho igły eye of a needle; ucho holownicze techn. towing lug; póty dzban wodę nosi, póki mu się ucho nie urwie the pitcher goes so often to the well that it is broken at last.

• вкладывать

• возложить

• выбрасывать

• закладывать

• заложить

• класть

• метать

• накладывать

• налагать

• откладывать

• положить

• поместить

• помещать

• поставить

• поставьте

• постелить

• постлать

• прикладывать

• проставить

• слагать

• ставить

• укладывать

• уложить

• установить

* * *

\kłaśćdzie, \kłaśćdą, \kłaśćdź, \kłaśćdł, \kłaśćdziony несов. 1. класть;

3. надевать;

\kłaść na karb kogoś, czegoś приписывать кому-л., чему-л., объяснять чём-л.;

\kłaść kres (tamę, koniec) czemuś пресекать что-л., класть конец чему-л.

+

3. wkładać

* * *

1) класть

2) класть, укла́дывать

3) надева́ть

•

- kłaść pasjansa

- kłaść na karb kogoś, czegoś

- kłaść nacisk na coś

- postawić szklankę/wazon na stole to put a glass/a vase on the table

- postawić dziecko na podłodze to put a child down on the floor

- postawić zupę na gazie to put the soup on the stove

- postawić wodę na herbatę to boil some water for tea

- postawić przed kimś miskę zupy to put a bowl of soup in front of sb

- postawić nogę na krześle to put one’s foot on a chair

- postawić kilka kroków to make a. take a few steps

- gdzie mogę postawić samochód? where can I park my car?

- postawić przewróconą ławkę/lampkę to set a bench/lamp upright again

- pies postawił uszy the dog pricked (up) its ears

- postawić kogoś na nogi to stand sb on their feet; przen. to have sb back on their feet

- postawić komuś pomnik to put up a monument to sb

- postawić kogoś na czele oddziału/armii to place sb in command of an army/unit

- wysoko postawiona osoba a highly-placed person

- postawić kogoś na warcie to post sb on guard

- postawił dwóch ludzi przy drzwiach he posted two people at the door

- postawić kogoś na bramce/obronie to put sb in goal/defence

- postawić ucznia w kącie to make a student stand in the corner (as punishment)

- postawić kogoś w trudnej/niewygodnej sytuacji [osoba, wydarzenie] to put sb in a difficult/an awkward situation

- postawić kogoś w niekorzystnym świetle [wydarzenie, oskarżenie] to put sb in a bad light

- postawić kogoś przed dylematem/poważnym problemem to present sb with a dilemma/serious problem

- postawić kogoś przed faktem dokonanym to present sb with a fait accompli

- postawić przedsiębiorstwo w stan likwidacji to put a company into liquidation

- postawić załogę w stan gotowości to put the crew on alert

- postawić kogoś w stan oskarżenia to bring charges against sb

- postawić kogoś przed sądem to bring sb to court

- postawić kropkę na końcu zdania to put a full stop at the end of a sentence

- postawił mi piątkę z dyktanda he gave me an A for a spelling test

- postawić komuś zarzuty to bring charges against sb

- postawić przed kimś trudne zadanie to set sb a difficult task

- postawić sobie ambitne cele to set oneself ambitious goals

- postawić sobie za cel zrobienie czegoś to make doing sth one’s goal

- postawił sobie za punkt honoru wszystko zrobić samemu he made it a point of honour to do everything alone

- postawić bezpieczeństwo/zdrowie na pierwszym miejscu to put safety/health first

- postawić kogoś/coś komuś za przykład a. wzór to cite sb/sth as a role model for sb

- postawmy sprawę jasno let’s make things clear

- postawić komuś horoskop to read sb’s horoscope

- postawić coś komuś to stand sb sth

- postawić na konia/numer/kolor to place a bet on a horse/number/colour

- postawić 100 złotych na konia to bet 100 zlotys on a horse

- postawić wszystko na jedną kartę przen. to stake everything on one card

- postawić na niewłaściwego konia przen. to back the wrong horse

- postawiliśmy na ciebie we are counting on you

- postawiliśmy na rozwój turystyki we focused on the development of tourism

- postawić się w czyimś położeniu to put oneself in sb’s shoes

- chciał się postawić i urządził wielkie przyjęcie he wanted to show off, so he gave a big party

■ postawić komuś głos Muz. to train sb’s voice

- postawić na swoim to get what one wants

* * *

pl. ocz- Nom. -y Gen. -u Ins. - ami l. - yma

1. ( narząd wzroku) eye, optic (arch.); piwne/brązowe/niebieskie oczy hazel/brown/blue eyes; podbite oko black eye, shiner, mouse; bystre oko sharp l. keen eye; mieć bystre oko be sharp l. keen eyed l. eyesighted; zaczerwienione oko reddish eye; kocie oczy ( na drodze) cat's eyes; kocie oko min. cat's eye; tygrysie oko min. tiger's eye; dno oka anat. eyegrounds, fundus of the eye; oko cyklonu meteor. bull's eye, the eye of the storm; sokole oko eagle eye; maślane oczy filmy eyes; wprawne oko practiced eye; w mgnieniu oka in a blink of an eye, in a twinkling, in a flash l. crack; na pierwszy rzut oka at first glance; coś widać na pierwszy rzut oka sth can be seen at first glance; bez zmrużenia oka without batting an eye; na moich oczach before l. under my eyes, in front of my very eyes; słabnąć l. niknąć w oczach ( o człowieku) be fading away, be wasting away; ale masz oko! good eye!; cieszący oko easy on the eye; cieszyć oko please the eye; klapki na oczach blinders, tunnel vision; klapki na oczy ( konia) blinders; Br. blinkers; w moich oczach to jest nic niewarte it's not worth a penny in my eyes l. to my mind; z zamkniętymi oczami with one's eyes closed; pożerać kogoś oczami devour sb with one's eyes; patrzeć na coś krzywym okiem frown upon sth, look askance at sth; być komuś solą w oku be a thorn in sb's side l. flesh, be the stone in sb's shoe; (szkolić się) pod okiem instruktora (train) under the supervision of the instructor; ciemno, choć oko wykol the night is inky black; rzucać się w oczy stick out a mile, stick out like a sore thumb; spędza mi to sen z oczu I can't get it out of my mind; czytam w twoich oczach, że... I can see l. read it in your eyes that...; dobrze ci z oczu patrzy you have a kind look in your eyes; iść, gdzie oczy poniosą go and never look back, walk and don't look back; jak okiem sięgnąć as far as the eye can see; mieć oczy wokół głowy have eyes at the back of one's head; zrobiło mi się ciemno przed oczami I was seeing spots before my eyes; mam to na oku I'm keeping a (sharp) eye on it; mieć coś na oku (np. o pracy) set sights on sth; mam babcię ciągle przed oczyma I can still see grandma before my eyes; miej oczy i uszy otwarte! keep your eyes and ears open!; powiedzieć l. wygarnąć komuś prawdę w oczy tell sb the truth to his/her face, speak the truth to sb's face; wspominać kogoś/coś z łezką w oku think softly l. affectionately l. nostalgically about sb/sth, think about sb/sth with affection; mydlić komuś oczy pull the wool over sb's eyes, throw dust in sb's eyes; nawet nie mrugnął okiem he didn't flicker an eyelid; nie mogłem od niej oderwać oczu I couldn't take my eyes off her; nie mogę spojrzeć jej w oczy I can't look her in the eye/face; mieć oko na coś keep one's eyes open l. peeled l. skinned for sth; nie spuszczaj z oka dzieci keep your eye on the children, keep a close eye l. watch on the children; podbić komuś oko give sb a black eye l. a shiner; własnym oczom nie wierzę! I can't believe my eyes!; nie zmrużyłem oka I didn't sleep a wink; otworzyć szeroko oczy open one's eyes wide; widzieć kątem oka see sth out of the corner of one's eye; strzec kogoś/czegoś jak oka w głowie keep a close eye on sb/sth; rzut oka na coś glimpse at sth; kiedy ty wreszcie przejrzysz na oczy? when will you finally take the blinds off?; przewracać oczami turn up l. roll one's eyes; robić do kogoś perskie oko give sb the eye, give sb a glad eye, make eyes at sb; kłamać w żywe oczy lie through one's teeth, lie in one's throat; na piękne oczy on trust; w cztery oczy in private; rozmawiać z kimś w cztery oczy talk heart to heart to sb, talk eye to eye; rzuć na to okiem have l. take a look l. glance at it, please; cast an eye over it, please; gołym okiem with the naked eye; stanąć z kimś oko w oko stand face to face with sb, confront sb eyeball to eyeball; stracić kogoś z oczu lose sight of sb; spuścić oczy lower one's eyes, cast one's eyes down; spojrzeć prawdzie w oczy face the truth; wake up and smell the coffee; see things for what they really are; świecić oczami za kogoś blush for sb, take the rap; widzieć coś gołym okiem see sth with the naked eye; widzieć coś na własne oczy see sth with one's own eyes; widzieć coś oczami duszy see sth in one's mind's eyes; wpaść komuś w oko catch sb's fancy l. eye, take l. tickle l. catch sb's fancy; zamknąć oczy close one's eyes, breathe one's last; przymykać na coś oczy turn a blind eye to sth; zejdź mi z oczu! get out of my sight!; oczy mi się kleją I have heavy eyes l. eyelids; pi razy oko sth in the neighborhood of, more or less; pasuje to jak pięść do oka it's like a square peg in a round hole; oczy wychodzą mu na wierzch ( ze zdziwienia) his eyes popped out; oko ci zbieleje it'll leave you open-mouthed; kruk krukowi oka nie wykole crows don't pick crows' eyes; dog does not eat dog; oko za oko, ząb za ząb an eye for an eye and a tooth for a tooth; pańskie oko konia tuczy the eye of the master does more work than both his hands; prawda w oczy kole the greater the truth, the greater the libel; strach ma wielkie oczy fear has big eyes; czego oko nie widzi, tego sercu nie żal what the eye doesn't see, the heart doesn't grieve over; what the eye sees not, the heart craves not.

2. pl. oka Gen. ok (= coś jak oko) eye; ( w rosole) eye; pawie oko peacock's eye, ocellus, eyespot.

3. ( w sieci rybackiej) mesh.

4. żegl. ( wachta) watch, lookout.

5. żegl. ( pętla na linie) eye-splice, loop.

* * *

1. donkey, asinine; ośli upór mulishness; z oślim uporem mulishly; z oślimi uszami well-thumbed, dog-eared; ośla łączka narty bunny hill, nursery slope; ośla ławka szkoln. przest. dunce's bench; posadzić kogoś w oślej ławce put sb on the dunce's bench; ośle uszy dog ears; ośla głowa dimwit.

2. ośli ogórek bot. squirting cucumber ( Echallium elaterium).

- dlaczego uderzyłeś swojego przyjaciela? why did you hit your friend?

- uderzyć kogoś w głowę/brzuch to strike sb on the head/in the stomach

- uderzył mnie głową w brodę he butted me on the chin

- uderzyć kogoś pięścią w twarz/szczękę to punch sb in the face/on the chin

- uderzyć kogoś w twarz a. po twarzy to slap sb in the face

- uderzać pięścią w drzwi to beat one’s fist against a. on a door

- uderzyć kolanem o stół to hit a. strike one’s knee on a table

- uderzył pięścią w stół he struck the table with his fist

- uderzyła go jej uroda he was struck by her beauty

- uderzyła go nagła myśl a sudden thought struck him

- podwyżka uderzy jeszcze mocniej w robotników niewykwalifikowanych unskilled workers will be hit even harder by the price rise

- to uderza w podstawy systemu demokratycznego this strikes at the heart of the democratic system

- samochód uderzył w drzewo/pieszego/ścianę the car hit a. struck the tree/pedestrian/wall

- trąby uderzyły the trumpets sounded

- dzwony uderzyły the bells rang

- działa uderzyły the cannons boomed

- właśnie uderzyła dwunasta it had just struck twelve

- nagle uderzyły na niego poty suddenly he broke out into a sweat

- uderzyć w krzyk to burst out shouting

- uderzyć w płacz to burst out crying

- uderzył się kolanem o kamień he hit his knee on a stone

- uderzyłem się głową o belkę my head struck the beam

- uderzyć się w czoło to slap oneself on the forehead

- uderzył się dłonią po udzie he struck his thigh with his hand

■ uderzać się w piersi pot. (kajać się) to beat one’s breast

- uderzyć na alarm a. na trwogę przest. to sound the alarm

- uderzać w konkury do kogoś przest. to pay court to sb przest., to court sb przest.

- uderz w stół, (a) nożyce się odezwą ≈ if the cap fits (wear it)

- postawić się

* * *

1. (= ustawić coś) put, place, set; postawić żagle set sail; postawić komuś horoskop cast sb's horoscope; postawić komuś kabałę tell sb's fortune by cards; postawić pasjansa play solitaire, Br. patience; postawić wodę (na kawę l. herbatę) put the kettle on; postawić krok take a step; Piotr postawił swoją stopę w Ameryce pierwszy raz w 1990 roku Peter set foot in America in 1990 for the first time; postawić komuś ocenę l. stopień szkoln. give sb a grade; Br. give sb a mark; postawić przecinek put l. place a comma; postawić kropkę nad i leave nothing unsaid, make things perfectly clear, lay l. put it l. everything on the line; Ewa postawiła krzyżyk na Adamie Ewa gave up Adam; postawić problem na głowie put the cart before the horse; zawsze chcesz postawić na swoim you just want to have everything your own way; postawić kogoś w stan oskarżenia prawn. indict sb, bring sb to trial; postawić kogoś przed faktem dokonanym confront sb with an accomplished fact; postawić kogoś/coś w dobrym/złym świetle show sb/sth in a good/bad light; postawić kogoś w trudnej sytuacji put sb in a difficult position; postawić się w czyjejś sytuacji put o.s. in sb's position; postawić komuś drinka pot. treat sb to a drink, stand sb a drink; postawić komuś głos muz. train sb's voice; zob. t. stawiać.

2. (= podnieść do pozycji pionowej) raise, set upright; poranna kawa postawiła mnie na nogi a cup of coffee in the morning set me on my feet; to lekarstwo wkrótce postawi cię na nogi this medicine will soon have you back on your feet; postawić uszy (gł. o psie) prick up one's ears.

3. (= sformułować) put forward, propose, suggest; postawić pytanie ask l. pose a question; postawić problem pose l. raise l. bring up a problem; postawić tezę put forward l. advance l. propose a thesis; postawić diagnozę zwł. med. make a diagnosis; postawić warunek impose l. set a condition; postawić wniosek prawn., parl. move; postawić komuś l. przed kimś zadanie assign sb a task; postawić sobie coś za cel set l. establish sth as an aim for o.s.; postawić sobie coś za punkt honoru make it a point of honor to do sth; postawić kogoś za wzór do naśladowania dla kogoś innego set sb as the example for sb else to follow.

4. (= zbudować, wznieść) build, erect, construct.

5. ( pieniądze w grze hazardowej) stake, bet ( na coś on sth); postawić wszystko na jedną kartę put all one's eggs in one basket; postawić na złego konia back the wrong horse.

6. (= umieścić na stanowisku, miejscu pracy) appoint ( sb to a post); sierżant postawił dwóch ludzi przy drzwiach sergeant put two people at the door.

1. pot. (= sprzeciwić się) put one's foot down; postawić się w czyimś położeniu put o.s. in sb's position l. place.

2. pot. (= zrobić coś na pokaz, np. przyjęcie) show off, do for show; zastaw się, a postaw się show off at any cost l. all costs.

- drzeć coś w a. na strzępy to tear sth into pieces ⇒ podrzeć

- drzeć ziemię pazurami to scratch the ground with claws

- drzeć kogoś za włosy/uszy to pull sb’s hair/ears

- drą z nas nieludzko they fleece us ⇒ zedrzeć

- drą go kolana a. drze go w kolanach his knees throb with pain

- drzeć przez las/pod górę to storm through the woods/uphill

- drzeć się jak stare prześcieradło a. jak opętany to bawl one’s guts a. head off pot.

■ drzeć gębę a. mordę a. pysk pot., pejor. to bawl one’s head off pot.

- drzeć z kimś koty to be at loggerheads a. at odds with sb

- drzeć pasy z kogoś to tan sb’s hide

- gęba mu się drze he is yawning his head off pot.